کلید هوایی یکی از انواع کلیدهای فشار ضعیف اتوماتیک است که در آمپرهای بالا استفاده میشود. این کلید از 630 تا 6300 آمپر طراحی و ساخته میشود و از مدار برابر اتصال کوتاه آنی، اضافه بار و تاخیری و اتصال به زمین حفظ میکند. یکی از کاربردهای این کلید در ورودی تابلوها است که معمولا جریان بالایی دارند و برقراری حالت سلکتیو بین کلیدهای ورودی و خروجی را فراهم میکند. دلیل اینکه به این مدل کلیدها، کلید هوایی گفته میشود این است که هنگام کلید زنی اطفا جرقه در هوای آزاد انجام میشود.
این کلیدها به مرور جایگزین کلیدهای روغنی شدهاند و در برخی کشورهای پیشرفته مثل فرانسه و ایتالیا به عنوان قطع کننده رنج بالای 15کیلووات مورد استفاده قرار میگیرند. کلیدهای هوایی به طور کلی دو وظیفه دارند که اولین آنها سوئیچینگ و دومی حفاظت از مدار است. به عبارتی این کلیدها به جزء قطع و وصل کردن خط، وظیفه محافظت کردن از مدار در شرایطی مثل اتصال کوتاه شدن شبکه افزایش یا کاهش بیش از حد فرکانس، از سنکرون خارج شدن ژنراتورها، افزایش حرارت تجهیزات در برابر عبور جریان زیاد و یا اضافه بار، افزایش یا کاهش ولتاژ و … را نیز به عهده دارد.
ویژگیها و الزامات کلید هوایی
کلیدهای هوایی ویژگیهای خاصی دارند که انتخاب آنها برای پروژههای مختلف بر اساس این موارد صورت میگیرد. در ادامه این ویژگیها معرفی شدهاند.
درجه حفاظت تابلو باید با درجه حفاظت کلید هوایی خریداری شده مطابقت داشته باشد.
کلیدهای قدرت فشار متوسط باید بر اساس استانداردهای معتبر تولید انتخاب شوند.
طراحی کلید هوایی باید به گونهای باشد که هنگام تعمیرات و سرویس دهی به آن دسترسی ساده و آسان باشد و موقع کلیدزنی یا وارد کردن کلید به محفظه در تابلوهای کشویی ویا خارج کردن آن خطری اپراتور را تهدید نکند.
باز هم به منظور محافظت از اپراتور و تجهیزات کلید هوایی، باید با استفاده از اینترلاک مناسب بین کلیدها، حداقل ایمنی در کلید هوایی برقرار شود.
مقاومت محفظه فشار متوسط باید به قدری زیاد باشد که اثراتی که تغییرات دمای محیط و همچنین کارکرد و اتصال کوتاه روی محفظه میگذارد، نتواند در روند کار تابلو خللی وارد کند.
نحوه انتخاب کلید هوایی مناسب
برای خرید و انتخاب کلید هوایی مناسب، چند فاکتور باید مورد توجه قرار گیرد که عبارتند از:
جریان نامی کلید هوایی: باید حواسمان باشد که جریان نامی کلید هوایی برای استفاده ما مناسب باشد تا هزینههای دیگری به ما تحمیل شود.
قدرت قطع کلید هوایی: اگر کلید هوایی انتخابی ما قدرت قطع مناسبی نداشته باشد، باعث میشود در کارها اختلال ایجاد شود.
تعداد پل کلید هوایی( سه پل یا چهار پل ) : با توجه به اینکه هر کدام از انواع سه پل یا چهار پل کلید هوایی برای استفاده در جایی مناسب است، باید حواسمان باشد که کدام نوع آن برای استفاده ما مناسب تر بوده و آن را انتخاب کنیم.
نوع واحد میکرولوجیک نصب شده روی کلید: با توجه به اینکه نوع میکرولوجیک نصب شده روی کلید هوایی روی کارایی کلید تاثیر زیادی دارد، باید توجه کنیم کدام میکرولوجیک به کار ما میآید.
نوع شارژ فنر کلید( دستی یا اتوماتیک) : اینکه فنر کلید هوایی به چه صورتی شارژ شود هم در قیمت آن تاثیرگذار است برای همین میتوانیم با توجه به نیازمان یکی را انتخاب کنیم.