در وسایل الکترونیکی وسایل و قطعات مختلفی وجود دارد که برای کارکرد صحیح دستگاه استفاده می‌شوند. رله یکی از قطعات بسیار پرکاربرد است که اکثر وسایل الکترونیکی قرار داده شده‌اند. این مدارها دارای یک قسمت کنترلی الکترونیکی و سوئیچی برای قطع وصل جریان برق هستند. در ادامه به طور مفصل با این قطعه، مزایا و نحوه کارکرد آن آشنا می‌شویم.
بسیاری از وسایل الکترونیکی که در اطراف ما وجود دارد، ازجمله پمپ‌های آب، لامپ‌های اتوماتیک پارکینگ‌ها، دزدگیر، تجهیزات حفاظتی، چراغ‌های نئون و چشمک زن، فیوزهای الکترونیکی، ماشین لباسشویی و ظرفشویی، سیستم‌های شوفاژ و پکیج، تایمرهای چراغ‌های راهرو و … از رله استفاده می‌کنند.
رله در واقع نوعی کلید الکتریکی است که با سرعت بالا و بدون درنگ کار می‌کند. این قطعه با هدایت مدار الکتریکی دیگری باز و بسته شده و بر روی عملکرد مدار تأثیر می‌گذارد. این کلید الکتریکی به شکل‌های مختلف مکانیکی، مغناطیسی، حرارتی، الکترواستاتیک و … باز و بسته می‌شود.
جریانی که رله هدایت می‌کند می‌تواند از جریان ورودی نیز قوی‌تر باشد، به همین دلیل به آن رله تقویت کننده نیز گفته می‌شود. شباهت زیادی به کلید داشته اما عمل باز و بسته شدن آن‌ها به کمک جریان الکتریکی انجام می‌شود.
رله همان کلید است که نحوه قطع و وصل شدن آن با کلید تفاوت دارد. در واقع رله را می‌توان از راه دور کنترل کرد و نیازی به دسترسی مستقیم مانند کلید برای قطع و وصل کردن ندارد. رله را می‌توان کلیدی هوشمند در نظر گرفت کهبه کمک آن می‌توانید قسمت‌های مختلف از یک سیستم که منبع ولتاژ مختلف دارند را از یکدیگر جدا نمود.
با توجه به تفاوت میان رله و کلید برخی از افراد سوال می‌کنند که چرا باید به جای کلید از رله استفاده شود؟ رله دارای ویژگی‌های زیادی است و در مسیر سیم فاز یعنی قطب مثبت قرار می‌گیرد. دو ویژگی در رله وجود دارد که در کلیدها وجود ندارند.
رله‌ها انواع مختلفی دارند و به نام‌های رله دیفرانسیل، رله حرارتی، رله مخصوص، رله فرکانسی، رله میکرو کنترل و … شناخته می‌شوند. رله حرارتی و مغناطیسی چند نمونه از رله‌های بسیار پرکاربرد هستند.
دو فلز با جنس و ضریب انبساط طولی مختلف در کنار یکدیگر قرار گرفته و رله حرارتی را ایجاد می‌کنند. در اطراف آن‌ها نیز رشته سیمی که حامل جریان الکتریکی است، پیچیده شده است. زمانی که جریان الکتریکی از سیم‌ها عبور می‌کند، حرارت باعث خم شدن آن‌ها شده و رله عمل می‌کند. رله پس از عمل کردن به حالت طبیعی خود بر می‌گردد. اگر جریان عبوری از رله به میزان 20 درصد از جریان تنظیم شده در رله بیشتر باشد، رله در مدت زمانی کمتر از 2 ساعت مدار را قطع می‌کند.
نوع دیگری از رله‌های بسیار کاربردی، رله مغناطیسی است. رله مغناطیسی همانند فیوزی در مقابل اتصال کوتاه از مدار محافظت می‌کند. تفاوت فیوز و رله در این زمینه این است که فیوز در این شرایط می‌سوزد ولی رله جریان مدار را قطع می‌کند.
نحوه قطع مدار به این صورت است که اگر جریان عبوری از مدار زیاد شود، میدان الکترومغناطیسی ایجاد می‌شود و اهرم به سمت میدان کشیده می‌شود. در این شرایط فنر بازوی اتصال را قطع کرده و در نتیجه مدار قطع می‌شود. زمانی که میدان الکترومغناطیس انرژی خود را از دست دهد، اهرم به حالت اولیه خود باز می‌گردد.
این رله به عنوان یکی از رله‌های محافظت کننده در نظر گرفته می‌شود که کار اصلی آن جلوگیری از بروز عیب در مدار است. از این رله برای برق سه فاز استفاده شده که دارای سه ورودی بوده و دو تیغه باز و بسته نیز دارد. تیغه باز در مسیر جریان مدار فرمان و تیغه بسته به آلارم متصل می‌شود.
رله دیستانس در شرایطی استفاده می‌شود که فاصله خط مقدم از مقدار تنظیم شده کمتر باشد. در شرایط دیگر این رله کار نمی‌کند. در جریان‌های بالا نیز هرچه میزان فاصله رله و خط کمتر شود، رله در زمان کوتاه‌تری قطع می‌شود. نحوه کارکد رله‌ها در شبکه به این صورت است که اگر چندین رله در مدار وجود داشته باشد، با بروز اتصالی رله‌ای که در نزدیک‌ترین فاصله قرار داشته باشد، قطع می‌شود و سایر رله‌ها در حالت عادی خود باقی می‌مانند.
یکی از انواع رله‌ها، رله دیفرانسیلی است که برای محافظت از مولدها، خطوط انتقال نیرو، ترانسفورماتورها و … کاربرد دارد. جریان ورودی و خروجی دستگاه در موارد گفته شده به کمک این نوع رله بررسی می‌شود. جریان ورودی و خروجی در حالت عادی یکسان است اما اگر اتصالی ایجاد شده و بر روی میزان جریان تأثیر داشته باشد، عملکرد رله صورت می‌گیرد.
از رله‌ها در مدار فرمان استفاده شده و اگر مصارف قدرتی مدنظر باشد، باید بعد از رله حتما از کنتاکتور استفاده شود. برای رله‌ها در انواع مختلف دو کاربرد مهم و اساسی تعریف می‌شود:
رله‌ها در وسایل الکتریکی مختلفی ازساده تا پیشرفته استفاده می‌شوند. وسایلی مانند سماور، چای ساز، بخاری‌های برقی، کولر گازی و … که روزانه از آن‌ها استفاده می‌کنید، دارای رله هستند. رله در این دستگاه‌ها به عنوان یک کنترل کننده موثر محسوب می‌شود. همچنین به منظور حفاظت از دستگاه‌های الکتریکی نیز از رله استفاه می‌شود.
رله‌ها دارای مزایا و معایبی هستند که قبل از استفاده بهتر است با آن‌ها آشنا شوید.
رله چیسترله عنوان یک تجهیز الکترومکانیکی یا الکترونیکی در سیستم‌های برقی وظایف بسیار زیادی دارد که در ادامه به برخی از مهمترین وظایف رله در سیستم‌های برقی اشاره شده است:
رله از چند اجزای اصلی تشکیل شده است که برای انجام عملکرد کنترلی خود به کار می‌روند. از جمله مهمترین اجزای رله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
سلنوئید (Solenoid): سلنوئید یک بخش اصلی رله است که از یک سیم پیچی تشکیل شده است. وقتی جریان الکتریکی از طریق سلنوئید عبور می‌کند، یک میدان مغناطیسی ایجاد می‌شود که موجب حرکت اجزای مکانیکی دیگر رله می‌شود.
کنتاکت‌ها (Contacts): کنتاکت‌ها بخش‌های الکترومکانیکی رله هستند که با حرکت سلنوئید تغییر وضعیت می‌دهند. وقتی سلنوئید فعال است (جریان در آن جاری است)، کنتاکت‌ها تغییر وضعیت دهند و باز (open) یا بسته (closed) شوند.
پایه‌ها (Terminals): رله دارای پایه‌های ورودی و خروجی است که از طریق آن‌ها به سیستم‌های الکتریکی متصل می‌شود. پایه‌ها به کمک کابل‌ها یا سیم‌ها به سایر اجزا و تجهیزات متصل می‌شوند.
پوشش و بدنه (Enclosure): برخی از رله‌ها دارای پوشش و بدنه‌ای هستند که به عنوان محافظ برای اجزای داخلی عمل می‌کنند. این پوشش معمولاً از مواد مقاوم در برابر ضربه، گرد و غبار، و شرایط محیطی مختلف ساخته می‌شود.
باتری و مدارهای الکترونیکی (در رله‌های الکترونیکی): در رله‌های الکترونیکی، باتری‌ها و مدارهای الکترونیکی برای تقویت و کنترل سیگنال‌های ورودی استفاده می‌شوند. این نوع رله‌ها بدون سلنوئید مکانیکی کار می‌کنند.
رله الکترونیکی SSR (Solid State Relay) یک نوع رله است که برخلاف رله‌های الکترومکانیکی، از اجزای الکترونیکی برای کنترل جریان الکتریکی استفاده می‌کند و بدون قسمت‌های مکانیکی می‌باشد. این نوع رله برای کنترل جریان‌های الکتریکی در برنامه‌هایی که نیاز به کنترل سریع و بدون سر و صدا دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. از جمله مهمترین ویژگی‌های این رله می‌توان به مواردی مانند:
رله وسیله‌ای الکترونیکی است که در انواع مختلفی طراحی و ساخته می‌شود. انی وسیله دارای قابلیت کلید زنی خودکار است و زمانی که سیگنالی مبنی بر تغییر فشار و ولتاژ دریافت می‌کند، کنتاکت‌ها را باز و بسته می‌کند. مدارهایی که با دریافت سیگنال نیاز به باز و بسته شدن داشته بانشد، از رله استفاده می‌کنند. صنایع تولید دیتا نمایندگی زیمنس در تهران است که محصولات با کیفیت این برند شناخته شده را در اختیار شما قرار می‌دهد. برای خرید می‌توانید از طریق سایت یا تماس با کارشناسان اقدام نمایید.
صنایع تولید دیتا (صنایع تولید گرما) فعالیت خود را در سال ۱۳۴۹ آغاز کرد. در سال ۱۳۷۰ با حضور مهندس نخعی کارگاه تولید الکترو المنت آزادگان در راستای طراحی و تولید کلیه المنت‌های صنعتی، کوره و آون‌های برقی، تابلو برق، انواع ترموکوپل، المنت‌های تنش زدایی، ارایه خدمات فنی و مهندسی و توزیع محصولات صنعتی زیمنس آلمان را افتتاح کردند.
